Heb jij een beleggingsrekening bij een broker of ben jij van plan er eentje te openen? Dan zal je vast af en toe dat stemmetje in je hoofd horen: “stel dat mijn broker failliet gaat, wat gebeurt er dan met mijn aandelen?”
Terechte vraag. Gelukkig gelden er in Nederland regels die jouw positie als belegger beschermen. In dit blog lees je welke dat zijn.
Table of Contents
Kan een broker failliet gaan?
Tja, ik dacht, ik begin maar meteen met de hamvraag. En het antwoord luidt: ja, dat kan. Een broker is nu eenmaal een bedrijf en bedrijven kunnen kopje onder gaan. Gelukkig komt het niet heel vaak voor, maar er zijn toch wel wat voorbeelden van brokers en banken die de deuren moesten sluiten.
Brokers en banken die failliet gingen
Een spectaculair, maar vrijwel vergeten voorbeeld: Teixeira de Mattos. Een gerenommeerd, joods bankiershuis uit 1822, gevestigd aan de chique Gouden Bocht van de Amsterdamse Herengracht. Naarmate de jaren verstreken ging de bank er allerlei duistere praktijken op na houden en de administratie bleek een Edammer gatenkaas. Toen in 1966 bedrijven hun geld opeisten, gebeurde het onvermijdelijke: Teixeira de Mattos raakte in liquiditeitsproblemen en ging failliet.
Heel wat beleggers hadden hun papieren aandelen (in die tijd ontving je als belegger nog fysieke, papieren aandelen) in goed vertrouwen bij de bank in bewaring gegeven. Zij zagen hun geld, samen met de bank, in een groot zwart gat verdwijnen.
In een recenter verleden kennen we ook in Amerika voorbeelden van hoe het mis kon gaan.
Bear Stearns was een wereldwijd opererende investeringsbank c.q. broker met grote belangen in de hypotheeksector. Iets te groot, zo bleek. Tijdens de financiële meltdown in 2008 was het vrij snel over en uit voor Bear Stearns.
Misschien wel het bekendste voorbeeld van hoe het mis kan gaan is dat van Lehman Brothers. Deze op vier na grootste investeringsbank in de VS stond bekend als een solide bank, eigenlijk een instituut. Boven elke twijfel verheven. Totdat ook bij Lehman de financiële crisis onaangekondigd aanklopte en de bank met een grote knal ineens geschiedenis was.
Zo ben jij als belegger beschermd
Dus ja, banken en brokers kunnen failliet gaan. Gelukkig zijn jouw beleggingen in Nederland goed beschermd. Zit jij bij een broker die onder Nederlands toezicht valt? Dan moet deze voldoen aan de regels rondom vermogensscheiding. Dat wil zeggen dat jouw broker jouw geld en aandelen gescheiden houdt van zijn vermogen. Dit om te voorkomen dat bij een faillissement van de broker jouw bezittingen deel uitmaken van de failliete boedel.
Dat gebeurt door:
1. bewaring van jouw beleggingen bij een bewaarinstelling
2. bewaring van jouw beleggingen op eigen naam
Wat betreft het eerste punt: sinds het akkefietje met Teixeira ontvangen beleggers niet meer de fysieke aandelen. Om er toch voor te zorgen dat je aandelen veilig zijn, worden deze bij een bewaarinstelling ondergebracht. Een externe partij die maar één ding moet doen: jouw beleggingen veilig bewaren. Dus risico’s nemen is voor zo’n instelling een absolute no go. Mocht jouw bank of broker failliet gaan, dan zijn jouw aandelen veilig bij de bewaarinstelling.
Tweede punt: er bestaat zoiets als de Wet giraal effectenverkeer (Wge). Deze wet zorgt ervoor dat jouw aandelen op jouw naam staan. Mocht jouw broker failliet gaan, dan maken jouw aandelen geen deel uit van het faillissement. Daar zorgt deze wet voor. Jouw aandelen zijn en blijven jouw juridisch eigendom.
Cash geld veilig bij mijn broker?
Als belegger heb je natuurlijk regelmatig cash aan de zijlijn staan. Bijvoorbeeld als je aandelen met winst hebt verkocht. Of als je wacht op het moment dat je opnieuw wilt instappen. Staat jouw geld bij een broker die een bankvergunning heeft, dan valt dat onder het depositogarantiestelsel. Dat betekent dat jouw geld tot 100.000 euro is gegarandeerd.
En een broker zonder bankvergunning? Die moet jouw geld bij een externe bank parkeren op een rekening die op jouw naam staat. Of dit altijd gebeurt? Als ik jou was zou ik voor de zekerheid checken hoe de broker omgaat met geld dat op je rekening staat. En dan bedoel ik: voordat je de eerste keer geld overboekt.
Het beleggerscompensatiestelsel, extra vangnet.
Stel nou, dat jij geld en/of aandelen bij een broker hebt staan en de broker raakt in financiële problemen. Dan is er nog het beleggerscompensatiestelsel dat extra bescherming biedt.
Alle Nederlandse banken en brokers die een vergunning hebben van De Nederlandsche Bank (DNB) of de Autoriteit Financiële Markten (AFM) vallen onder deze regeling.
Net als het depositogarantiestelsel is het beleggerscompensatiestelsel een garantiefonds. Het gaat dan om compensatie als de broker niet langer aan z’n verplichtingen kan voldoen. De vergoeding bedraagt 20.000 euro per persoon per broker.
Staan brokers onder toezicht?
Als een broker in Nederland is gevestigd en een vergunning heeft, staat deze onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. Zo’n broker moet zich dus aan de spelregels houden die hier gelden.
Nu is het wel zo dat wetgeving steeds meer in Brussel wordt bepaald. Hierdoor is het voor veel buitenlandse brokers makkelijker geworden hun diensten hier aan te bieden. Die brokers hebben een vergunning van het land waar zij zijn gevestigd. Zij functioneren onder ander toezicht en andere regels. Dat wil niet zeggen dat deze brokers per definitie onbetrouwbaar zijn. Het is alleen wel zaak dat je zelf je huiswerk doet, voordat je een account opent.
Wat is een betrouwbare broker?
“Leuk, zo’n verhaal over garanties, wetten en regels, maar vertel mij nou maar gewoon wat een betrouwbare broker is”.
Ik voelde ‘m al aankomen… 🙂
Adviezen geven over welke broker je moet kiezen, kan ik niet. Wie weet, krijg ik de AFM op mijn dak. Ik kan wel zeggen dat ik zelf al jaren deze buitenlandse broker heb. In al die jaren heb ik nog nooit een issue gehad. Mijn geld wordt op een aparte rekening bewaard en ik kan moeiteloos geld storten of opnemen.
Wil je hetzelfde platform wilt gebruiken, maar dan met een Nederlandse helpdesk, dan is
deze broker een goeie keus. Die kwam ook als winnaar uit de bus van het brokeronderzoek 2020 van de website mijn.beleggen.com.
Tot slot: welke broker je ook kiest, doe zelf eerst onderzoek en neem geen overhaaste beslissing. De beurs is er morgen en volgende week ook nog.